حرکت عجیب مار های ژیمناست در مواجهه با خطر - مجله پیامک مسعود

به گزارش خبرآنلاین، یک مقاله نو نشان می دهد که مشاهده این رفتار عجیب که به ندرت در دیگر حیوانات دیده می گردد، در مار ها ثبت شده است.

تیمی از محققان به سرپرستی ایوان سنگ هوآت کوآه که یک زیست شناس از دانشگاه مالزی صباح است اعلام نموده: ما جزئیاتی از رفتاری نو برای فرار که به وسیله این گونه چرخان (شبیه حرکت چرخ و فلک ژیمناست ها) بکار گرفته می گردد را ثبت نموده ایم. تا قبل از این، تنها گزارش هایی از این رفتار به دست ما رسیده بود، اما این اولین بار است که توانستیم تصاویری از این حرکت همراه با توضیحاتی جامع در این خصوص ثبت کنیم.

مار ها به عنوان حیوانات فلس داری که حرکت های چرخشی می نمایند و گاهی نیش سمی دارد، چندین استراتژی مختلف برای فرار از دست شکارچیان و حیوانات بزرگتر دارند. این راه ها شامل استتار، خود را به مردن زدن، فرار، حرکات تهاجمی و حرکات تدافعی است. اما مار های کوچک، در برابر شکارچیان آسیب پذیرتر هستند.

مار کوتوله نی، یک حیوان شبگرد و مرموز است که در طول روز خود را در بستر برگ ها یا زیر کنده درختان پنهان می نماید. طول این مار به حدود23سانتی متر می رسد. این مار ها یک میان وعده عالی برای شکارچیانی نظیر پرندگان و سایر مار ها هستند، و باید بتوانند در هنگام خزیدن و حرکت کردن با این مسائل مبارزه کند.

محققان هنگام عبور از یک جاده کوهستانی در مالزی، در غروب یک روز در آگوست سال 2019، با یک نمونه از این مار ها برخورد کردند. همانطور که این گروه تحقیقاتی به مار نزدیک می شدند، مار به معنای واقعی مبهوت شده بود و با حرکاتی شبیه چرخ و فلک از آن ها دور می شد.

آن ها این صحنه را اینطور توصیف کردند: وقتی نزدیک مار شدیم، مبهوت شده بود و کلاف های بدن خود را حلقه می کرد و شروع به چرخیدن و پرتاب خود کرد تا فرار کند. این مار ژیمناست تقریبا 1.5 متر عرض جاده را در عرض 5 ثانیه طی کرد. وقتی این مار در شیب رو به پایین افتاد، سرعت بیشتری گرفت و توانست سریعتر فرار کند.

حالا نوبت انسان ها بود که مبهوت شوند، اما آن ها مدت زیادی در این حالت نماندند، بلکه مار را گرفتند و آن را روی یک زمین مسطح قرار دادند، و تماشاد که این مار چندین بار همین رفتار را تکرار کرد. روش تقلای این مار صرفا نتیجه ترس و جاذبه زمین نبود. محققان توانستند این حرکات را در قالب تصاویر ثبت نمایند و با تجزیه و تحلیل دقیق حرکات مار، بفهمند که چطور این کار را انجام می دهد.

این حرکت با تبدیل شدن بدن مار به شکل S شروع می گردد، سپس مار با فشار دادن دم خود به زمین، نیمه جلوی بدن خود را به هوا پرتاب می نماید. تمام بدن مار در هوا معلق می گردد. زمانی که سر مار به زمین می رسد، دم به سمت جلو می چرخد، و به همین صورت سر و گردن دوباره پیچ می خورد. تمام این حرکات دوباره تکرار می شوند؛ و مار با پیچاندن مکرر بدنش، خود را به سمت جلو پرتاب می نماید.

این کاملا همان حلقه ای شدن مار (Hoop Snake، به شکل دایره درآمدن مار) که در افسانه ها دیده ایم نیست، اما اگر این ذهنیت را کنار بگذارید و انتظار تماشا مار حلقه ای را نداشته باشید، به راستی حرکت او بسیار غیرمنتظره و ترسناک خواهد بود.

اگرچه حیوانات دیگری مانند عنکبوت های کیسه دار طلایی (Carparachne aureoflava) و بعضی سمندرها، برای فرار از دست شکارچیان روی زمین غلت می زنند، اما کاری که آن ها می نمایند، معمولاً غیرفعال است. این حیوانات برای فرار، به سادگی خودشان را جمع نموده و به شکل دایره در می آورند و روی زمین می چرخند. در چنین مواقعی محیط و جاذبه زمین بقیه کار را انجام می دهند.

مار کوتوله نی، به خاطر استعدادی که در چرخیدن دارد معروف شده است، زیرا این خزنده در این حرکت انرژی صرف می نماید تا از خطر دور گردد.

به گفته محققان، این رفتار عجیب و غریب می تواند مزایای زیادی برای آن ها داشته باشد. اگر این حرکت با غلتیدن غیرفعال (یعنی هنگام فرار در سراشیبی یک تپه) همراه گردد می تواند به سریع تر حرکت کردن مار یاری کند. بعلاوه انجام سریع و ناگهانی این حرکت می تواند حواس شکارچیان را پرت نموده و آن ها را گیج کند، و در همین حال مار راه فراری برای خود پیدا می نماید. ضمناً کاهش تماس بدن مار با زمین، می تواند منجر به ایجاد یک سری از بو های مختلف گردد، که این بو ها شکارچیان شب زیست را که بیشتر به حس بویایی متکی هستند تا بینایی، گیج می نماید.

مار ها می توانند موجودات بسیار مرموزی باشند، بنابراین جای تعجب ندارد که آن ها روش هایی داشته باشند که هنوز مستند نشده است. چندی پیش دانشمندان پیروز به ثبت این موضوع شدند که مار ها با استفاده از روش عجیب و غریب لسو (Lasso) برای بالا رفتن از درختان استفاده می نمایند؛ بنابراین این احتمال وجود دارد که شاید این گونه، تنها گونه ای از مار ها نباشد که با این روش از خطر دور می گردد.

کوآه می گوید: من و همکارانم زمانی که توانستیم چنین تصاویری را از رفتار چرخشی در این گونه ثبت کنیم، بسیار هیجان زده شدیم. ما فکر می کنیم که این رفتار ممکن است در سایر گونه های مار های کوچک، خصوصا اعضای زیر خانواده Calamariinae ها زیاد باشد، اما نبودن سابقه ثبت شده از آنها، یکی از چالش های اصلی در شناسایی و مشاهده این گونه های مخفی است.

منبع: sciencealert