خطر آزاد شدن ویروسی کشنده، نگرانی و هشدار دانشمندان - مجله پیامک مسعود

دنیا هنوز در حال بهبود یافتن از بیماری همه گیر مرگبار کووید-19 است که تقریبا هفت میلیون نفر را به کام مرگ کشاند اما دانشمندان اخیرا هشداری هولناک داده اند مبنی بر اینکه یک ویروس کشنده تر فاکتور ایکس(Factor X) ممکن است در خاک منجمد(Permafrost) زمین در کمین باشد تا منتشر گردد. اصطلاح خاک منجمد، زمینی را توصیف می نماید که برای دو یا چند سال متوالی یخ زده است.

بدتر از آن این است که دانشمندان می گویند تغییرات آب وهوایی این احتمال را افزایش داده اند که با ادامه گرم شدن سیاره، مجموعه ای از بیماری های کشنده که صدها هزار سال نهفته بوده اند، رها شوند.

علت وقوع احتمال مطرح شده این است که خاک منجمد یا همواره منجمد، با تعداد زیادی از گونه های میکروبی خفته ترکیب شده که دانشمندان درباره بسیاری از آنها اطلاعات کمی دارند یا هیچ چیز نمی دانند. کارشناسان هشدار داده اند که این رخداد می تواند باعث انتشار بیماری های منقرض شده مانند آبله یا پاتوژن هایی گردد که زمانی اجداد ما از بین می بردند.

بیرجیتا ایونگارد(Birgitta Evengård) استاد بیماری های عفونی دانشگاه اومئو(Umeå University) در سوئد گفت: یک فاکتور ایکس وجود دارد که ما واقعا اطلاعات زیادی درباره آن نداریم. در اعماق خاک منجمد زمین احتمالا میکروب ها به ویژه ویروس ها و باکتری هایی وجود دارند که مدت ها پیش از انسان روی زمین بوده اند.

ژان میشل کلاوری(Jean-Michel Claverie) ویروس شناس دانشگاه اکس مارسی(Aix-Marseille University) در فرانسه گفت: ممکن است ویروس های باستانی که نئاندرتال ها یا ماموت ها را آلوده نموده و باعث انقراض آنها شده اند نیز در این خاک منجمد قرار داشته باشند.

وقتی از کلاوری پرسیده شد چه چیز دیگری ممکن است در خاک منجمد پنهان شده باشد، گفت: ویروس های عامل بیماری های منقرض شده مانند آبله، سیاه زخم و بعلاوه بیماری هایی مانند تولارمی که در قطب شمال وجود دارد یا بیماری انسفالیت.

دانشمندان شش پاتوژن یخ زده را برجسته نموده اند که معتقدند بزرگترین تهدید برای بشریت است. سال گذشته، گروهی از کارشناسان اعلام کردند ویروس 48500 ساله ای را احیا نموده اند که در خاک منجمد سیبری یافت شده بود.

عکسی از ویروس 48500 ساله که سال 2022 در خاک منجمد سیبری کشف شد

این یکی از هفت نوع ویروس موجود در خاک منجمد است که پس از هزاران سال دوباره زنده شده اند. جوان ترین آنها به مدت 27 هزار سال منجمد شده بود و قدیمی ترین آنها که پاندورا یدوما(Pandoravirus yedoma) نام دارد، به مدت 48500 سال منجمد بوده است.

اگرچه این ویروس ها خطری برای انسان محسوب نمی شوند اما دانشمندان هشدار می دهند سایر پاتوژن هایی که در خاک منجمد قرار می گیرند، می توانند فاجعه بار باشند و به بروز همه گیری های نو منجر شوند. یک مورد هشداردهنده در سال 2016 پیش آمد که موج گرما در سیبری باعث فعال شدن هاگ های کشنده سیاه زخم شد و یک پسر 12 ساله و هزاران حیوان را کشت.

زمین بعضی از منطقه ها سیبری برای بیش از 650 هزار سال به شکل خاک منجمد به جای مانده اند. کارشناسان تخمین می زنند که یک چهارم نیم کره شمالی بر فراز خاک منجمد واقع شده است اما اکنون با گرم شدن دنیا، یخ منطقه ها وسیعی در حال ذوب شدن است.

سیاره ما در حال حاضر 1.2 درجه سلسیوس گرم تر از دوران ماقبل صنعتی است و دانشمندان هشدار داده اند که قطب شمال تا دهه 2030 شاهد تابستان های بدون یخ خواهد بود.

گروه کلاوری برای اولین بار در سال 2014 ویروس ها را احیا کردند و به دلایل ایمنی روی ویروس هایی تمرکز داشتند که فقط می توانند آمیب ها را آلوده نمایند. از سال 2019، کلاوری 13 ویروس نو را کشف نموده و هشدار داده است که یک پاتوژن ناشناخته و باستانی می تواند اثرات فاجعه باری را برای نژاد بشر داشته باشد.

5858