روش تازه برای سر هم کردن جورچین 2هزار ساله - مجله پیامک مسعود

به گزارش فرادید، در یک انباری نزدیک خرابه های پمپئی، 15000 سنگ با میزان های مختلف وجود دارد. بعضی از این سنگ ها منقوش به نقاشی هایی از گل ها، حیوانات، چهره ها و بدن های کامل هستند. حدود 2000 سال پیش، پیش از اینکه کوه وزوو با خاکستر های آتشفشانی اش پمپئی را بپوشاند، این تصاویر به دیوار های خانه های ثروتمندان جان می بخشید.

بقایای زیادی از شهر پمپئی از قبیل موزاییک ها و دیوارنگاره ها به طور کامل حفظ شدند، چون زیر خاکستر های آتشفشانی مدفون شده بودند. در قرن هجدهم، نخستین باستان شناسانی که شهر را حفاری کردند این آثار را کشف کردند. اما این 15000 سنگ ظاهراً بخش هایی از دیوارنگاره هایی بودند که فوران کوه آتشفشانی وزوو آن ها را به هر طرف پراکنده کرد. باستان شناسان و دیگر محققان پس از کوشش و دقت زیاد نتیجه گرفتند این چالش فرای توانایی های انسان است. پروفسور اوهاد بِن-شاهار نیز موافق این نتیجه گیری است، بنابراین، کار شاق سوار کردن دوباره این دیوارنگاره ها و آثار دیگر به وسیله روباتِ مجهز به هوش مصنوعی انجام خواهد شد.

حدود یک دهه پیش، زمانی که بن-شاهار به یک کامپیوتر سرهم کردن پازل های بزرگ را یاد می داد، ایده استفاده از فناوری در باستان شناسی به ذهنش خطور کرد. او در این باره می گوید: ما می خواستیم وقت باارزش باستان شناسان را که با جمع آوری قطعات پراکنده دیوارنگاره ها تلف می شد، نجات دهیم. این کار گاهی اوقات سال ها وقت آن ها را می گرفت و گاهی اوقات هم اصلا با موفقیت همراه نبود.

در واقع، ایده بن-شاهار منجر به راه اندازی یک پروژه بین المللی به نام RePAIR یا نوسازی گذشته شد: هوش مصنوعی و روباتیک به یاری میراث فرهنگی می شتابند و اتحادیه اروپا بودجه آن را تامین می نماید.

تیم بن-شاهار در حال توسعه الگوریتمی است که روبات را هوشمند می نماید. همکاران او مشغول کار روی روبات هستند. اثبات پیشرفت پروژه در آزمایشگاه بین رشته ای بینایی محاسباتی (ICVL) انجام می گردد. در پروژه RePAIR در سال گذشته، بن-شاهار با کارشناسانی از ایتالیا، آلمان و پرتغال در علوم کامپیوتر، روباتیک و باستان شناسی همکاری نموده است.

محققان مشتاق یاری به مورخان امپراتوری روم هستند، اما این کار دشواری است. بن شاهار می گوید: وقتی از مغازه پازل می خرید، تمام قطعات پازل را دارید و معمولاً از تصویر نهایی باخبرید، چون روی جعبه پازل چاپ شده است. اما داستان پازلی که ما با آن روبه رو هستیم کاملاً فرق دارد.

در خصوص پمپئی، نتیجه نهایی نامشخص است، چون تمام قطعات سالم نمانده اند یا اصلا پیدا نشده اند و بسیاری از آن ها رنگ و رو رفته شده اند یا کلاً به پازل دیگری تعلق دارند.

حین نخستین مرحله پروژه، سنگ ها اسکن شدند تا کامپیوتر بتواند جای هر قطعه پازل را تشخیص دهد. کامپیوتر به سرعت شمار عظیمی از محاسبات را انجام می دهد که هیچ فردی قادر به انجام آن ها نیست. در نهایت، به دست های یک ربات با دستورالعمل های کامپیوتر جان بخشیده می گردد. هدف نهایی، پیشرفت یک فناوری است که به بشر در یادگیری بیشتر درباره میراث فرهنگی اش خواه دیوارنگاره باشد، خواه ظروف سفالی یا آثار دیگر هنری از هر کجا، یاری کند.

بن-شاهار می گوید: هدف ما این است که به باستان شناسان اجازه دهیم شب از سایت باستان شناسی برگردند، تمام قطعات را روی میز بریزند و صبح روز بعد، پس از سرهم شدن آن ها به وسیله ربات در طول شب، یافته هایشان را به صورت کامل دریافت نمایند.

انتظار می رود این پروژه حدود سه سال طول بکشد و به رغم یاری هوش مصنوعی، بن-شاهار می گوید حضور انسان هنوز به کار می آید. بن-شاهار می افزاید: کامپیوتر نتایج را آنطور که احتیاج است در اختیار ما می گذارد و درخواست می نماید با یک کارشناس انسانی مشورت گردد تا او معین کند آیا نتیجه خوب است یا اینکه کامپیوتر برای قرار گرفتن در مسیر درست باید تنظیم گردد. انسان ها همواره برای دریافت یاری، ماشین هایی را ساخته اند، اما در پروژه ما، انسان هم به ماشین های اتوماتیک یاری می نماید.