وقتی سختی کار را به جان می خرند... - مجله پیامک مسعود

کار کردن در شیفت شب یا کار کردن در مدت زمان زیاد، موجب مسائل متعدد از جمله افزایش مسائل سوخت و ساز بدن، بیماری قلبی، چاقی، مسائل گوارشی و بعضی از انواع سرطان خواهد شد.

به گفته کارشناسان در مجموع افرادی که مجبور به کار کردن در شیفت شب هستند می توانند با رعایت نکاتی چون داشتن رژیم غذایی سالم، کنترل وزن، ورزش کردن و برخورداری از خواب کافی، سلامت خود را حفظ نمایند.

علی اکبر نادری پزشک عمومی در چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با خبرنگاران، اظهار کرد: بدن دارای سیکلی است که ترشحات هورمونی از دوران نوزادی در افراد شکل می گیرد و بدن به خواب شبانگاهی احتیاج دارد.

وی اضافه نمود: هورمون ملاتونین در خواب ترشح شده و تا زمانی که اتاق تاریک است این هورمون ترشح به محض روشن شدن چراغ اتاق، ترشح این هورمون قطع می گردد.

نادری گفت: به دلیل استرس کاری بیماری های قلبی، فشار خون، مسائل معده و دیابت در افراد شب کار شایع است.

تغییر ساعات بیولوژیک بدن با بیدار ماندن شبانه

وی اعلام کرد: در این افراد، به دلیل بیدار ماندن، ساعات بیولوژیک بدنشان به هم می خورد و موجب می گردد فرد علاوه بر اینکه به انواع بیماری ها دچار می گردد، تمرکز کافی را نداشته باشد، به طوری که فردای آن روز دچار خواب الودگی خواهد شد و این امر موجب بروز انواع خطا در کار فرد می گردد.

این پزشک عمومی گفت: ضروری است افراد شب کار تعداد شیفت های کاری خود را به حداقل برسانند و یا شیفت های خود را با دیگر همکاران تقسیم نمایند، زیرا خواب اول شب، خواب اصلی فرد محسوب می گردد.

شیوع بیماری های قلبی عروقی در افراد شب کار

وی با اشاره به اینکه شب بیداری عاملی برای وارد کردن استرس بر بدن است، تاکید نمود: متاسفانه افراد شب کار به دلیل موقعیت شغلی شان استرس در آن ها دو چندان می گردد، همچنین بیماری های قلبی عروقی به دلیل استرس و مسائل روانی در آن ها شایع است.

نادری اعلام کرد: باید این افراد غذای خود را به موقع و منظم میل نمایند و مصرف لبنیات از جمله شیر، مصرف میوه و سبزیجات تازه را در رژیم غذایی خود بگنجانند.

وی با اشاره به اینکه چای زیاد موجب بی اشتهایی کاذب در افراد شب کار می گردد، توضیح داد: گرچه این افراد مجبور هستند به خاطر بیدار ماندن مواد کافئین دار استفاده نمایند، ولی نباید در مصرف آن ها زیاده روی نموده بلکه میزان مصرف خود را به حداقل رساند.

در ادامه مژده ارشادی مدرس و روانشناس بالینی در دانشگاه شهرکرد اظهار کرد: روز، زمان کار کردن و شب زمان استراحت است، استراحت شبانه است که می تواند انرژی از دست رفته بدن را جبران و فرد خود را برای فعالیت مجدد در روز بعد آماده کند.

وی اضافه نمود: زمانی که چرخه خواب و بیداری در افراد به هم بخورد، فرد خود را در معرض استهلاک قرار می دهد و در خود پتانسیلی برای ایجاد بیماری های مختلف فراهم می نماید.

کارشناس ارشد مشاوره در دانشگاه شهرکرد اضافه نمود: در شرایط امروز جامعه به لحاظ شرایط مالی، تعدیل نیروی کار و چندین برابر شدن وظایف کاری موجب شده است افراد در شیفت کاری شب نتوانند به خوبی استراحت نمایند، زیرا از این طریق چرخه سلامت فرد به هم می خورد.

وی اضافه نمود: معمولا افراد شب کار که شرایط کاری آن ها ایجاب می نماید بیدار بمانند، گاها کیفیت خدمات ارائه شده از سوی آن ها کاهش و از طرفی بروز خطا در آن افراد افزایش می یابد، همچنین شب کاری موجب افزایش حوادث ناشی از کار و فرسودگی شغلی نیز می گردد.

ارشادی گفت: طبق آنالیز های اجرا شده در افراد شیفت کاری شب بروز سرطان پروستات در مردان، سرطان سینه در خانم ها و سرطان روده بزرگ در هر دو جنس، نسبت به سایر افراد بیشتر است.

وی گفت: از دیگر آثار شب کاری، تاثیر آن بر روی چرخه جنسی افراد و دستگاه تناسلی افراد است، زیرا شب کاری توان فیزیکی فرد را کاهش می دهد و گاها موجب سردی روابط جنسی در میان زوجین می گردد.

پایین بودن دمای بدن؛ از تاثیرات بی خوابی

ارشادی اظهار کرد: زمانی که افراد خواب خوبی داشته باشند با سلامت بدن در ارتباط است و فاکتور کارکرد دمای بدن و ترشح هورمون ها بهتر است، در بعضی از افراد پایین بودن دمای بدن از تاثیرات بی خوابی است.

وی گفت: کم خوابی می تواند موجب افسردگی و اضطراب در افراد گردد زیرا فرد در طول روز کسل و حالت انزوا طلبی دارد و دچار سردردهای بیش از حد شده که این امر آستانه تحمل فرد را کاهش می دهد و دچار پرخاشگری می شوند.

شب کاری عملکرد حافظه را دچار اختلال می نماید

کارشناس ارشد مشاوره در دانشگاه شهرکرد با اشاره به اینکه شب کاری عملکرد حافظه را دچار اختلال می نماید، توضیح داد: توصیه می گردد تا جایی که امکان دارد افراد شیفت شب نداشته باشند و اگر مجبور به شیفت کاری شب هستند سعی گردد قبل از آغاز شیفت کاری برای خود فضایی را ایجاد نمایند که سه ساعت استراحت نموده و بعد از آن به محل کار بروند، یعنی زمان خود را طوری تنظیم نمایند که قبل از آغاز فعالیت، به سه ساعت خواب عمیق عادت نمایند.

وی گفت: بهتر است در صورت امکان، شیفت های کاری به صورت چرخشی درآیند، همچنین در صورت امکان محل زندگی را به محل کار خود نزدیک تر نمایند، در غیر این صورت از ناوگان حمل و نقل عمومی برای رفت و آمد استفاده نمایند تا عوارض شب کاری کاهش یابد.

ارشادی اعلام کرد: باید افراد شب کار به نوع تغذیه و کافئین مصرفی خود توجه داشته باشند و از مصرف بیش از حد کافئین خودداری نمایند، زیرا موجب تپش قلب می گردد، همچنین از میوه و سبزیجات استفاده نمایند و شنا کردن در طول زمان بیداری، خواب آلودگی را جبران می نماید.