کاشف اصلی قضیه مشهور فیثاغورث پیدا شد - مجله پیامک مسعود

غزال زیاری: هیچ تردیدی در این نیست که فیثاغورث یک شخصیت تاریخی مهم در دنیای ریاضیات بوده و نقش پررنگی در توسعه این رشته ایفا نموده است. اما شاید جالب باشد بدانید که معادله ای که تا پیش از این با نام قضیه فیثاغورث می شناختیم (a2 + b2 = c2)، در واقع کشف او نبوده است.

واقعیت این است که یک لوح بابلی باستانی که IM 67118 نام گرفته، حالا اطلاعات حیرت آوری را دراختیار ما قرار داده است. در این لوح باستانی از قضیه فیثاغورث برای معین طول قطر یک مستطیل استفاده شده. این لوح که احتمالا برای آموزش مورد استفاده قرار می گرفته، متعلق به سال 1770 قبل از میلاد مسیح است؛ یعنی قرن ها قبل از تولد فیثاغورث در سال 570 قبل از میلاد مسیح.

در لوح دیگری که متعلق به سال های 1800 تا 1600 قبل از میلاد مسیح بوده نیز مربعی با مثلث های برچسب گذاری شده در داخل آن مشاهده می گردد. ترجمه علامت گذاری ها از پایه 60 (سیستم شمارش مورد استفاده به وسیله بابلیان باستان)، حکایت از آن دارد که این ریاضی دانان باستانی، از قضیه ای که ما آن را قضیه فیثاغورث می نامیم و دیگر مفاهیم پیشرفته ریاضی مطلع بودند.

بروس راتنر، ریاضی دان برجسته در مقاله ای در این باره نوشته: نتیجه گیری این موضوع اجتناب ناپذیر است. بابلیان باستان از رابطه بین طول قطرمربع و ضلع آن مطلع بودند: d=ریشه مربع 2؛ این احتمالا اولین عددی بود که غیرمنطقی شناخته می شد. با این حال، این به نوبه خود بدین معناست که آنها بیش از هزار سال قبل از آنکه فیثاغورث این قضیه را به نام خود ثبت کند، با این قضیه (یا حداقل با حالت خاص آن برای قطر مربع) آشنا بودند (d2 = a2 + a2 = 2a2) .

• هم صحبت شدن با سلبریتی های تقلبی!
• چرا بوی ماهی ناخوشایند است؟

پس چرا این قضیه به فیثاغورث نسبت داده می گردد؟ هیچ یک از دست نوشته های اصلی فیثاغورث دیگر باقی نمانده و آنچه که ما از او می دانیم، به وسیله دیگران، به ویژه فیثاغورثی ها (یعنی اعضای مدرسه ای که او در جنوب ایتالیای امروزی تاسیس نموده بود) به ما منتقل شده است. مدرسه ای که نیم دایره فیثاغورث نام داشت و مخفیانه بود.

راتنر ادامه داد: یکی از دلایل نادر بودن منابع اصلی فیثاغورث این بود که دانش فیثاغورث به صورت دهان به دهان از نسلی به نسل دیگر منتقل می شد. چرا که در آن موقع مواد نوشتاری بسیار کمیاب بودند. به علاوه، شاگردان این مدرسه به علت احترامی که برای فیثاغورث قائل بودند، بسیاری از اکتشافاتشان را به خود فیثاغورث نسبت می دادند. این موضوع اصطلاح قضیه فیثاغورث را شرح می دهد.

اگرچه فیثاغورث این نظریه را ارائه ننموده ولی مکتب او مطمئنا این نظریه را ترویج نموده و دست کم برای چند هزار سال آینده، این نظریه با نام او مرتبط شده بود.

منبع: iflscience

5858