خبرنگاران غلامی: نیمسال دوم تحصیلی دانشگاه ها همچنان مجازی است - مجله پیامک مسعود

به گزارش خبرنگار خبرنگاران، غلامی سه شنبه شب با حضور در یک برنامه زنده تلویزیونی به تشریح فراز و فرود عملکرد چهل و دو ساله آموزش عالی کشور پرداخت و گفت:در سال 94 حدود چهار و نیم میلیون دانشجو در دانشگاه های کشور مشغول تحصیل بودند و هم اکنون با یک میلیون کاهش جمعیت دانشجویی، تعداد دانشجویان به سه و نیم میلیون نفر رسیده است که ایجاب می نماید ما یک بازنگری در بحث گسترش کمی دانشگاه ها داشته باشیم.

او با باین این که ما در دانشگاه ها با پدیده صندلی خالی روبرو هستیم، ا دامه داد: برای رفع این مشکل باید در بحث پذیرش دانشجو بازنگری صورت می گرفت که در چند سال گذشته آغاز شده است همچنین در افزایش کیفیت باید بیشتر کوشش کنیم.

غلامی گفت: شرایط فعلی ما از نظر صندلی های خالی خیلی بهتر شده است. در دوره فعالیت های مراکز دانشگاهی در چهل و دو سال گذشته در کشور سه مرحله داشتیم. مرحله اول تربیت نیروی انسانی، کارشناس، تحصیل نموده و استاد و پژوهشگر است که در این زمینه احتیاجهای کشور را تامین نموده ایم.

کاهش داوطلبین

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: در چند سال اخیر با کاهش تعداد داوطلبین ورود به دانشگاه ها روبرو شدیم و در نتیجه دانشگاه ها و آموزشگاهء ها با حجم اضافی از صندلی های خالی دانشگاهی رو به رو شدند.

وی اضافه کرد: در سال های 93 و 94 تعداد دانشجویان وزارت علوم تا سقف چهار تا چهار و نیم میلیون هم رفت. و اکنون نسبت به پوشش جمعیت دانشجویی به جمعیت کشور جز شاخص های خوبی در منطقه و دنیا قرار داریم اما به کیفیت باید بیشتر توجه کنیم. هر چه قدر کمیت مخصوصا در مراکز دولتی توسعه بیشتری پیدا کند، امکانات توزیع می گردد و کیفیت تحت تاثیر قرار می گیرد. اقدامات خوبی در زمینه ساماندهی نظام آموزش عالی انجام داده ایم.

غلامی در ادامه درباره نقدها به فراوری مقالات علمی و تاثیر آن بر رفع مسائل و کاربردی شدن آنها نیز گفت: شرایط در زمینه فراوری مقالات و کاربردی بودن تحقیقات علمی خیلی بهتر از آن چیزی است که در مباحث عمومی مطرح می گردد.

وی اضافه کرد: در دوره فعالیت های مراکز دانشگاهی در چهل و دو سال بعد از پیروزی انقلاب چند دوره را داشته ایم. در زمینه تربیت نیروی انسانی، کارشناس، تحصیل نموده، متخصص، استاد و پژوهشگر دانشگاه ها احتیاجهای کشور را رفع نموده اند.

او ادامه داد: قبل از انقلاب دانشجویان زیادی در خارج داشتیم و در دو سال گذشته اعزام دانشجو نداریم و برای سال های بعد هم اعزام دانشجو فقط در رشته های خاص خواهد بود به این دلیل که ظرفیت تربیت نیروی انسانی را به صورت به روز داریم و این احتیاج تامین شده است.

تربیت نیروی انسانی

غلامی گفت: در زمینه تربیت نیروی انسانی دانشگاه های ما به وظیفه خود خوب عمل نموده اند. در حوزه پژوهش در مقطعی دانشگاه های ما وارد مقاطع تحصیلات تکمیلی و توسعه پژوهش و پذیرش دانشجوی ارشد و دکتری کردند که حاصل این اقدامات این شد که ضمن تربیت نیروهای تحصیل نموده فوق لیسانس و دکتری توانستیم زمینه های فراوری محتوای علمی را بالا ببریم.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: انتشار مقالات و دستاوردهای علمی در دنیا یک شاخص خوب برای جمهوری اسلامی ایران است. وقتی رتبه 15 فراوریات علمی دنیا را داریم به این معنی است که در رقابت با کشورهای عظیم و توانمند دنیا این ظرفیت را از خودمان نشان دادیم.

وی اضافه کرد: اگر 15 کشور را آنالیز کنید بسیاری از آنها منابع مالی و امکانات و تجهیزات فوق العاده ای در اختیار دارند. در کنار محدودیت های ایجاد شده برای توسعه ما و قرار دادن کشور ما در یک رقابت نابرابر، دانشمندان ما توانسته اند نظام جمهوری اسلامی را به عنوان صاحب علم و فناوری در دنیا معرفی نمایند.

او ادامه داد: نکته بعدی کاربردی شدن نتایج تحقیقات است که بتدریج در حال عملیاتی شدن است. در 15 و 20 سال گذشته رویکردی به سمت کاربیت نتایج تحقیقات را داشته ایم و طبیعتاً تشکیل مراکز رشد، یاری به واحدهای فناور، تشکیل مراکز علم و فناوری وجود 195 مرکز رشد در سراسر کشور و 45 پارک حرکت خیلی خوبی بوده است.

غلامی گفت: نمونه های این اقدامات در دوره بیماری کرونا خودش را نشان داده است که در برخی از محصولات و تجهیزات به مشکل برخورد کردیم و این شرکت ها این مسائل را رفع کردند.

شرکت های دانش بینان

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: در بحث قطعات صنعتی تعداد زیادی از شرکت های دانش بنیان فعال هستند. در صنایع دفاعی مجموعه پژوهشی ما حرکت بسیار خوبی داشته اند و به این بخش یاری زیادی نموده اند. در بحث نفت، اکتشاف نفت، ساخت تجهیزات استخراج نفت، طراحی خودرو و ساخت قطعات خودرو، همکاری با راه آهن برای توسعه زیر ساخت ها دانشگاه ها فعال بوده اند. در زمینه ساخت خودرو هم اقدام هایی در دست کار داریم که به زودی اعلام می گردد.

غلامی در ادامه اضافه کرد: حرکتی که در این رابطه اجرا شده، این است که در دو سال گذشته وزارت علوم الزاماتی را هم برای دانشگاه ها تعریف نموده است که از جمله این الزامات این است که هر عضو هیات علمی جوانی که وارد دانشگاه می گردد در دوره اول استخدام که به صورت پیمانی و 5 ساله است مجبور است یک دوره 6 ماهه به صنعت وارد گردد. این الزام از سال 98 اجرایی شده است. دانشجویان را هم برای کارآموزی و کارورزی به سمت مراکز مالی و صنعتی سوق داده ایم.

وزیر علوم تحقیقات و فناوری گفت: فارغ التحصیلان دانشگاهی ما که این دوره ها را می گذرانند قطعا متکی به تجربیات دوران تحصیل بعلاوه دانش و علمی که به دست می آورند خواهد بود.

وی توضیح داد: نزدیک شدن دانشگاه ها و صنعت مقداری طولانی شد اما در سال های اخیر اقبال خوبی اجرا شده و کوشش ما هم بهتر شده و در نتیجه یک رفاقتی بین صنعت و دانشگاه در حال شکل گیری است.

غلامی اضافه کرد: در مباحث صنعتی شاید نتوانیم سهم آن را در بخش علمی تعریف کنیم اما بخش های کوچکی از این صنایع از توانمندی های علمی دانشگاه ها استفاده می نمایند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه به نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی اشاره نمود و در این باره گفت: طرحی در دو سال گذشته تحت عنوان پایش اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی در حال انجام است. این طرح توسط مرکز تحقیقات آموزش عالی با یاری دانشگاه ها انجام می گردد.

اشتغال فارغ التحصیلان

او ادامه داد: در این طرح فارغ التحصیلان سال 92 تا 94 شرایط اشتغال آنها آنالیز شده است. بر اساس آماری که با استفاده از کد ملی آنها و شرایط بیمه به دست می آید، در مقاطع کارشناسی اشتغال 60 درصد، در کارشناس ارشد 75 درصد و در مقطع دکتری 90 درصد شاغل هستند. هر دانش آموخته ای که بیمه داشته باشد از نظر ما شاغل محسوب می گردد.

وی اضافه کرد: اشتغال فارغ التحصیلان سال های 95، 96 و 97 را در آمار خودمان نداریم اما انتظار داریم که سهم بیکاری بیشتر گردد. در سال 99 با توجه به توسعه بخش های غیر دولتی و رویکرد به سمت فعالیت های صنعتی انتظار داریم سهم بیکاری کمتر گردد.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه همچنین درخصوص علت بیکاری نیز گفت: علت بیکاری این است که در تربیت نیروی انسانی و گسترش مراکز آموزش عالی احتیاج بازار کار را مورد نظر قرار ندادیم که این یک ضعف است و بر اساس برنامه ریزی توسعه ای، این کار باید انجام می شده است.

او ادامه داد: از سوی دیگر این بحث مطرح است که اگر ظرفیت آموزش و داوطلب تحصیل وجود دارد، نباید مانع آنها شویم و باید درس بخوانند و نکته سوم شرایط مالی کشور است. بخش مالی کشور باید زمینه اشتغال را در سطوح مختلف مرتبط با تخصص و حتی غیر تخصص داشته باشد.

غلامی گفت: نکته بعدی همخوانی مشاغل با تحصیلات فارغ التحصیلان در دانشگاه ها است.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه اضافه کرد: دانشگاه های ما همان گونه که شاخص های علمی نشان می دهد با علم روز کار می نمایند و مراکز معتبر دانشگاهی در حال آموزش دانش روز به دانش آموختگان خود هستند.

او ادامه داد: در بخش اشتغال و صنعت در خیلی از جاها زیر ساخت های مرتبط با تکنولوژی روز را نداریم و لذا طبیعی است که دانشجویان در مرحله اول ورود به این مراکز آشنایی با سیستم ندارند ولی خیلی زود، خودشان را با این شرایط تطبیق می دهند.

غلامی گفت: در سال های جاری که اشتغال افزایش یافته، حاصل رویکرد های فناورانه در بخش تحصیلات دانشگاهی است. عملا این آموزش ها هماهنگ پذیری و انطباق بیشتری با هم پیدا نموده اند.

مدرک گرایی

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه به موضوع مدرک گرایی در کشور اشاره نمود و در این باره اضافه کرد: در شرایط فعلی فضای ذهنی مدرک گرایی تعدیل شده است. وقتی اشتغال گسترده در جامعه فراهم گردد افراد از روی بیکاری به سمت حضور در دانشگاه ها نمی فرایند.

او ادامه داد: در ارائه خدمات آموزشی برای تحصیل جوانان کشور هیچ محدودیتی نباید ایجاد کنیم چون دانشگاه ها متولی تامین شغل فارغ التحصیلان خود نیستند، هر چند نگران اشتغال آنها و علاقه مند به شاغل شدن آنها هستند. وظیفه ایجاد شغل برای دانش آموختگان وظیفه بخش دیگری از جامعه است و صنعت و اقتصاد باید خود را با توجه به شرایط جدید به روز نمایند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه گفت: تربیت نیروی تحصیل نموده دانشگاهی به عنوان سرمایه را انجام می دهیم که وظیفه دانشگاه ها است. در زمینه کیفیت دو بخش دولتی و غیر دولتی داریم. بخش غیر دولتی زیر نظر وزارت علوم در زمینه مباحث کیفی هستند اما اینکه کسی انتخاب کند در این بخش تحصیل کند و هزینه بپردازد حتما برای سرمایه گذاری خودش باید برنامه داشته باشد.

وی اضافه کرد: اما در بخش دولتی به عنوان بدنه دولت باید نگاه جامعی برای جمعیتی که هر سال در دانشگاه ها پذیرش می کنیم و تاثیر گذاری آنها در توسعه علمی، مالی و اجتماعی داشته باشیم.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: افراد برای ورد به دانشگاه اجازه دارند انتخاب نمایند. می توانند انتخاب نمایند درس بخوانند یا نخوانند ولی اینکه فردی انتخاب کند که درس نخواند علامت خوبی است و یعنی امکان اشتغال و کسب درآمد در زمینه های جدید مخصوصا حوزه های علمی وجود دارد.

غلامی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر با طی یک دوره کوتاه مدت افراد می توانند کار نمایند و درآمد داشته باشند، اضافه کرد: خیلی از مهارت ها با یک دوره کوتاه قابل فراگیری است و احتیاجی به دریافت مدرک نیست. داستان این است که ما فکر می کنیم به دانشگاه وارد می شویم تا مباحث کاربردی را فرا بگیریم. دانشجویان جذب دانشگاه می شوند تا بستر آموزش علمی برای آنها فراهم گردد.

سند جامع علمی

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری همچنین درخصوص سند جامع علمی کشور نیز گفت: یکی از محورهای حرکت بر مبنای سند جامع علمی کشور است و ما به همین دلیل قوانینی را تعیین کردیم.

وی اضافه کرد: توسعه علمی صندلی علمی کشور منطقه و دنیا از جمله مباحثی بود که بر اساس سند جامع علمی کشور توانسته ایم فعالیت های خوبی را انجام دهیم، البته در بحث شاخص، شاخص تعداد اعضای هیات علمی تعیین شد، شاخص مراکز پژوهش و فناوری پارک های علم و فناوری تعیین شد و در بحث پذیرش دانشجویان غیر ایرانی نیز توانستیم شاخص ها را تا حدودی تعیین کنیم.

غلامی در ادامه همچنین درباره طرح آمایش آموزش عالی نیز گفت: در اسفند 94 مصوبه از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین شد که بر اساس این مصوبه در طرح تجمیع و آمایش یک هماهنگی در آموزش عالی ایجاد گردد، در این طرح مراکز آموزش عالی در هر استان در یک شبکه علمی قرار دریافتد و هیچ موسسه دولتی در طرح تعطیل نشد و همه به یک واحد عظیم تر در استان ها وصل شدند.

وی اضافه کرد: در حوزه ساماندهی، ما توانستیم در ساماندهی جامع دانشگاه جامع علمی کاربردی کار خوبی را انجام دهیم.

غلامی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که رهبر معظم انقلاب تاکید زیادی بر روی رشته های نوین داشته اند، برنامه ریزی ها در این رشته ها به چه صورت است؟ گفت: هم اکنون ما در تعداد زیادی از رشته های به روز دنیا جلو هستیم، در نانو رتبه 10 را دردنیا کسب کردیم، در سلول های بنیادی و بیوتکنولوژی و در فیزیک هسته ای صندلی خوبی داریم و در هوش مصنوعی و اینترنت اشیا و رشته های بین رشته ای تمرکز پیدا کردیم.

کنکور 1400

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری همچنین در مورد سرنوشت کنکور 1400 نیز اضافه کرد: کنکور در سال 1400 مانند سال 1399 برگزار می گردد البته شورای عالی انقلاب فرهنگی و ستاد نقشه جامع علمی کشور سه سال بر روی یک مدل جدید برای نحوه برگزاری کنکور کوشش کردند که قرار است یک مدل ترکیبی در مورد آزمون کنکور شکل بگیرد، اما این در حد پیشنهاد است و در سال 1401 به صورت یک مدل اجرا گردد.

وی همچنین درباره رشته های علوم انسانی و دغدغه رهبر معظم انقلاب در این باره گفت: در بحث علوم انسانی مباحث گسترده ای وجود دارد، چون علوم انسانی منطبق با باورها و اعتقادهای ما است و باید با یک رویکرد گسترده تر و حساسیت بالاتری شکل بگیرد.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اضافه کرد: در شورای تحول علوم انسانی سرفصل دروس علوم انسانی مورد آنالیز نهاده شد و این کار ادامه پیدا می نماید.