مفهوم پیاده راه سازی تنها کف سازی نیست - مجله پیامک مسعود

نرگس نورالله زاده در نشست ارزیابی عملکرد پنجمین دوره شورای اسلامی شهر همدان در حوزه میراث فرهنگی که در دفتر خبرنگاران برگزار گردید، اظهار کرد: متأسفانه در نظام شهرسازی و معماری امروزه نمی توان گفت کارهایی در نظام شهرها اتفاق می افتد که آیندگان آن را میراث خوب تلقی نمایند.

وی درباره گزارش عملکرد شورای پنجم در حوزه میراث فرهنگی شرح داد: یکی از این اقدامات اعمال عوارض سالیانه است که پیشنهاد دادیم برای احیاء، باززنده سازی و بازسازی بناهای واجد ارزش تاریخی و دارای قابلیت به کاربری های جدید مجوزهای رایگان درنظر گرفته گردد.

نورالله زاده با اشاره به اینکه برخی از مرکز محلات همدان بر اساس نظام شهرسازی یا اقدامات دیگر از رونق افتاده یا در حال از بین رفتن هستند، اضافه نمود: با این وجود هنوز چند محله وجود دارد که مرکز محلاتش با نظام قدیمی خود فعال است و واجد ارزش هستند برای این مناطق طرح تهیه شده و شورای پنجم به دنبال اجرا شدن طرح در مرکز محلات است اما متأسفانه مسئله ای که هنوز هم قادر به حلش نیستیم این است که در نظام شهری تعدد ادارات و تصمیمات اداری برای اجرای بسیاری از برنامه های پیش بینی شده در مرکز محلات همسو نیستند.

این عضو شورای شهر همدان ادامه داد: سلسله دستگاه های خدمات رسان از جمله دستگاه هایی بودند که باید کارهایی را در این قسمت اجرایی می کردند و چون نظام یکپارچه مدیریتی وجود ندارد بخشی از اجرای صورت جلسات در مرکز محلات به اجرا نرسیده است.

وی با اشاره به اینکه یکی از طرح های بالادستی که به حفظ میراث فرهنگی همدان یاری می نماید، رینگ مرکزی شهر است، اعلام کرد: در طرح پیاده راه سازی باید تمام ابعاد سنجیده گردد؛ مثلاً برای پیاده راه اکباتان تأکید داشتیم مطالعاتی اتفاق بیفتد اما برای حل مشکلِ صنف هایی که در این منطقه بودند راستا دسترسی دیگری تعیین شد که در بخشی از تپه هگمتانه آسفالت شد و این نشان می دهد به همان میزان که طرحی خوب است باید دقیق و با مطالعات پیش زمینه ای اجرا گردد تا باعث حفظ تمام داشته ها گردد.

نورالله زاده شرح داد: مفهوم از نظام سیما و منظری در شهر، پیاده راه سازی و باززنده سازی تنها کف سازی نیست بلکه تمام تعییناتی که در سیما و منظر تأثیرگذارند باید ملاک عمل قرار گیرند از جمله جداره سازی، مشاغل منطقه و ... و سپس در غالب یک مجموعه کلی مورد آنالیز و احیاء قرار گیرد بنابراین با کف سازی صرف نمی توان به اجرای پروژه دلخوش بود.

نورالله زاده شرح داد: مفهوم از نظام سیما و منظری در شهر، پیاده راه سازی و باززنده سازی تنها کف سازی نیست بلکه تمام تعییناتی که در سیما و منظر تأثیرگذارند باید ملاک عمل قرار گیرند از جمله جداره سازی، مشاغل منطقه و ... و سپس در غالب یک مجموعه کلی مورد آنالیز و احیاء قرار گیرد بنابراین با کف سازی صرف نمی توان به اجرای پروژه دلخوش بود.

به اعتقاد رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر همدان، در همدان بافت به مفهوم آنچه در کاشان و یزد از آن نام می بریم نداریم بلکه در این شهر مختصر بافتی مثل مرکز محلات به جامانده است و دانه هایی که نمی توان اسمش را بافت گذاشت اما می گردد با مفهوم بافت کارهای جدیدی انجام داد.

وی اعلام کرد: مسئله ای که در بافت تاریخی همدان داریم این است که بین چهار منطقه توزیع شده و در سیاست ها و نحوه اجرا تفاوت هایی دارد همچنین همسانی و مدیریت یکپارچه در این قسمت نیست و نگاه در تشکیل منطقه جدید که نقشه آن معین شده به سمت این است که باید خاطراتی که از هویت شهر همدان و هسته اصلی شکل گیری شهر وجود دارد، به عنوان بافت تاریخی ملاک عمل قرار گیرد که این نقشه نیازمند یک طرح ویژه است.

این عضو شورای شهر همدان با اشاره به اینکه آنچه در صحن شورا مورد تصویب نهاده شد این بود که رینگ مرکزی به عنوان شهرداری بافت درنظر گرفته گردد، گفت: هر چند این اتفاق نگاه کاملی نبود اما حرکتی در جهت حفظ بخشی از داشته ها به ویژه در حوزه بازار قدیمی همدان بود.

وی در ادامه اعلام کرد: اشکالی که در حوزه ضوابط وجود دارد، این است که قوانین ما قوانین جامعی نیست؛ مثلاً در شهرداری قانونی وجود دارد که می گوید باید برطرف خطر کنیم اما در قانون درباره برطرف خطر و فرایند اجرای آن در بناهای تاریخی اشاره ای نشده است.

نورالله زاده با اشاره به اینکه در سال های 86 و 87 بحثی تحت عنوان بافت فرسوده در نظام شهرسازی کشور رواج پیدا کرد، گفت: طبق قوانینی که برای این تعریف ابلاغ شد تمام بافت ها مشمول این ضابطه شدند، علاوه بر این در این ضابطه به حفظ و احیای بافت های تاریخی هیچ اشاره ای نشده بود و نگاهش نگاه صرف کالبدی، توجه به استحکام با رویکرد بازسازی بود.

وی ادامه داد: پس از سه سال از اجرای این طرح در کل کشور این رویکرد مسائلی ایجاد کرد که باعث شد در سال 97 اصلاح گردد و با نام بازآفرینی وارد عرصه شد بنابراین برای مسائلی که امروز مطرح می گردد باید به گذشته و قوانین آن نگاه کرد. زمانی نگاه حاکم بر فضای بافت ها این بوده که کلاً باید تخریب شوند و زمانی دیگر این موارد اصلاح شده است بنابراین باید ببینیم ضعف های قوانین چه بوده و از امروز به سمت اصلاح آنها برویم.

به عقیده این عضو شورای شهر همدان، اداره کل میراث فرهنگی همدان به عنوان متولی حفظ میراث فرهنگی دچار اشکال بوده که نتوانسته اغنای فرهنگی را در بین مردم انجام دهد، به عبارتی این نگاه از گذشته ایجاد نشده که مردم به هویت خود افتخار نمایند بنابراین صاحبان بناهای تاریخی به دنبال حفظ آن نیستند و به محله ها و بناهای قدیمی خود افتخار نمی نمایند و نمی دانند که بافت باید حفظ گردد چراکه هویت آنهاست و ارزشمند است.

نورالله زاده با اشاره به اینکه امتیازات و اتفاقاتی باید در بافت ها لحاظ گردد، اظهار کرد: در طرح جامع صددرصد اشتباه بدتری از آنچه تا به امروز در شهر رخ داده شاهد خواهیم بود در این طرح باید بخش هایی برای جبران رضایت مردم دیده گردد.

وی ادامه داد: در طرح جامع سیاست های کلان به بافت تاریخی صرفاً کاربردی دیده شده و ضابطه خاصی برای آن درنظر گرفته نشده است که توقع مردم را برآورده کند، با این طرح 20 سال آینده وضع بافت تاریخی از آنچه هم اکنون است بدتر خواهد بود و میراث فرهنگی باید این مسائل را پیگیری کند.

وی ادامه داد: در طرح جامع سیاست های کلان به بافت تاریخی صرفاً کاربردی دیده شده و ضابطه خاصی برای آن درنظر گرفته نشده است که توقع مردم را برآورده کند، با این طرح 20 سال آینده وضع بافت تاریخی از آنچه هم اکنون است بدتر خواهد بود و میراث فرهنگی باید این مسائل را پیگیری کند.

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر همدان با اشاره به اینکه اگر میراث فرهنگی نظر کارشناسی نسبت به رینگ مرکزی دارد به وسیله وزارت کشور پیگیری کند، اضافه نمود: منابع میراث فرهنگی محدود و هزینه های این سازمان برای کارهای فرهنگی بسیار اندک است ، به همین علت باید بازنگری در این سیاست ها اتفاق بیفتد و به سمتی برویم که هزینه ها و اقدامات فرهنگی بیشتر باشد.

وی درباره معابر زیر 12 متر شرح داد: شهرداری از سال 87 پیگیر معابر زیر 12 متر بوده است و به علت اینکه خط پروزه نداشت در جایی مستند نمی شد و در مواردی شاهد بودیم در یک کوچه سه نوع پروانه صادر و یا نقل و انتقال اجرا شده و پس از این مسائل شهرداری موظف شد معابر زیر 12 متر را معین تکلیف کند.

وی اضافه نمود: این قانون مصوبه کمیسیون ماده 5 است شهرداری محدودیت های میراث فرهنگی را مورد توجه قرار می داد اما پس از اینکه طرح تفصیلی ملاک عمل نهاده شد این اتفاق دیگر شدنی نیست و میراث فرهنگی باید پیشنهاد کارشناسی خود را از کمیسیون ماده 5 پیگیری کند چراکه شهرداری یا مصوبه شورا نمی تواند این کار را انجام دهد.

این عضو شورای شهر همدان در خاتمه گفت: زمانی که قرار بود معابر زیر 12 متر تصویب گردد شهرداری براساس جابجایی و هر آنچه که رخ داده بود، معابر را تعیین نموده و این قانون و ضابطه ملاک عمل نهاده شد، ضمن اینکه در آنالیز مباحث حقوقی هیچ جا به این نکته نرسیدیم که ضوابط طرح های جامع و تفصیلی موظف هستند نظرات میراث را بینند.